Το Brexit και η Ελληνική Οικονομία

To ενδεχόμενο Brexit αυξάνει τον κίνδυνο στις διεθνείς χρηματαγορές και η Ελλάδα ως περιφερειακή χώρα πλήττεται από αυτό. Το ελληνικό δημόσιο μπορεί να μη βρίσκεται στις διεθνείς αγορές τώρα αλλά εκεί βρίσκονται αρκετές ελληνικές επιχειρήσεις.

Σε περίπτωση που εφαρμοστεί το Brexit οι συνέπειες μπορούν να αποτιμηθούν όπως παρακάτω:

α) Σε διατάραξη των εμπορικών σχέσεων, καθώς το Ην. Βασίλειο αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους της Ελλάδας. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων, για το τετράμηνο από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο του 2016, το Ην. Βασίλειο ήταν ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Ελλάδας (όσον αφορά στις εξαγωγές) μεταξύ των χωρών εκτός Ευρωζώνης και ο τέταρτος μεγαλύτερος μετά την Ιταλία, τη Γερμανία και την Κύπρο. Είναι αναμενόμενο ότι η υποτίμηση της αγγλικής λίρας έναντι του ευρώ θα κάνει ακριβότερα τα ελληνικά προϊόντα για τους Βρετανούς, κάτι που σε συνδυασμό με τη μείωση της αγοραστικής δύναμης τους θα έχει συνέπειες για τις ελληνικές εξαγωγές.

β) Σε μείωση του αριθμού των Βρετανών τουριστών προς την ελληνική οικονομία. Σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), το 2015 έφτασαν στην Ελλάδα 3.027.783 Βρετανοί. Και φέτος αλλά και τα επόμενα έτη αναμένεται να μειωθεί σημαντικά το πλήθος των τουριστών από το Ην. Βασίλειο με σημαντικές επιδράσεις στα έσοδα από τον τουρισμό.

γ) Σε μείωση της αξίας του χαρτοφυλακίου των Ελληνικών Τραπεζών οι οποίες τοποθετήσεις σε Βρετανικές τράπεζες σε ομόλογα (κρατικά και εταιρικά) και μετοχές που διαπραγματεύονται στο χρηματιστήριο του Λονδίνου, λόγω της υποτίμησης της λίρας Αγγλίας. Αυτό αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ για την ελληνική οικονομία. Οι τοποθετήσεις αυτές ήταν της τάξης των 5,4 δις το τέταρτο τρίμηνο του 2015 (Bank of International Settlements).

δ) Το Ην. Βασίλειο συνεισφέρουν στον κοινοτικό προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης ένα σημαντικό ποσό κάθε χρόνο, τα οποία θα σταματήσουν πλέον να δίνονται, με αυτό να έχει άμεση επίδραση ιδιαίτερα στις ευπαθείς οικονομίες του Ευρωπαϊκού νότου. Να σημειωθεί ότι οι συνεισφορές αυτές αποτελούν και τη σημαντικότερη πηγή εισοδήματος για τον προϋπολογισμό της ΕΕ (74% το 2013) και δίνονται ανάλογα με το μερίδιο του ακαθάριστου εθνικού του εισοδήματος (ΑΕΕ) στο ΑΕΕ της ΕΕ.

Οι επιδράσεις του ενδεχόμενου Brexit στην ελληνική οικονομία, παρουσιάζονται πολύ πιο συγκεκριμένα παρακάτω, με βάση τη μακροοικονομική ανάλυση που έχουμε κάνει με την Oxford Economics. Διαπιστώνεται ότι όταν ολοκληρωθεί το Brexit θα έχει κατά βάση υφεσιακές επιπτώσεις, έστω περιορισμένες, στην ελληνική οικονομία για τα επόμενα πέντε χρόνια. Ενδεικτικό είναι το Διάγραμμα 1 στο οποίο απεικονίζεται η εξέλιξη της μεγέθυνσης του ΑΕΠ για την ελληνική οικονομία.

Διάγραμμα 1. Η μεγέθυνση στην ελληνική οικονομία: Βασικό σενάριο vs Brexit

Πηγή: Oxford Economics.

Αναφορικά με το ρυθμό μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας θα είναι μειωμένος για τα έτη 2016 έως 2018 (μειωμένη κατά περίπου 0,1% η μεταβολή του ΑΕΠ κάθε έτος) ενώ από το 2020 και μετά ο ρυθμός μεγέθυνσης αναμένεται να είναι σχετικά υψηλότερος (κατά περίπου 0,1%). Η μεγαλύτερη μείωση αναμένεται για το έτος 2017 (μειωμένη κατά 0,2% η μεταβολή ΑΕΠ).

Το Διάγραμμα 2 συνοψίζει τις επιδράσεις του ενδεχόμενου Brexit στην ιδιωτική κατανάλωση, τις επενδύσεις, τις εισαγωγές και τις εξαγωγές.

Διάγραμμα 2. Ιδιωτική κατανάλωση, επενδύσεις, εισαγωγές και εξαγωγές στην ελληνική οικονομία: Βασικό σενάριο vs Brexit

Πηγή: Oxford Economics.

Μειωμένη αναμένεται να παρουσιαστούν και οι δαπάνες προς κατανάλωση, καθώς η μείωση κατά τα έτη 2017 και 2018 θα αφορά σε περίπου μισό δις ενώ από το 2019 και μετά θα αφορά σε περίπου 1 δις. Ελαφρώς μειωμένες θα πρέπει να αναμένονται και οι επενδύσεις στην ελληνική οικονομία, με τη μείωση αναμένεται να αφορά σε περίπου 0,2 δις κατ’ έτος. Μείωση αναμένεται και στις εισαγωγές και τις εξαγωγές κατά 0,45 και 0,2 δις αντίστοιχα, κατά μέσο όρο κάθε έτος.

Τέλος, το Διάγραμμα 3 συγκεντρώνει τις επιπτώσεις του ενδεχόμενου Brexit στο επίπεδο ανεργίας, πληθωρισμού και στο ύψος του χρέους στην ελληνική οικονομία.

Διάγραμμα 3. Ανεργία και πληθωρισμός: Βασικό σενάριο vs Brexit

Πηγή: Oxford Economics.

Με το ενδεχόμενο Brexit θα πρέπει να αναμένεται μια επιβράδυνση της απορρόφησης ανέργων κατά περίπου 10.000 άτομα κάθε χρόνο, καθώς το επίπεδο ανεργίας αναμένεται να είναι υψηλότερο κατά περίπου 0,2%. Επίσης, χαμηλότερο αναμένεται το επίπεδο του ρυθμό πληθωρισμού κατά περίπου 0,2% κάθε έτος. Τέλος, να σημειωθεί ότι θα πρέπει να αναμένεται ένα πολύ ελαφρά βελτιωμένο ισοζύγιο κεφαλαίων κατά περίπου 0,13 δις το χρόνο.

Παρόμοιες επιδράσεις, αρκετά μεγαλύτερες όμως, υφίστανται αρκετές Ευρωπαϊκές χώρες. Το μεγάλο πρόβλημα είναι η αβεβαιότητα που συνοδεύει όλη αυτή τη διαδικασία.

Π.Ε. Πετράκης
Καθηγητής ΕΚΠΑ
Indeepanalysis.gr

Π.Χ. Κωστής
Υπ. Διδάκτωρ Οικονομικών Επιστημών ΕΚΠΑ

in.gr