Πότε θα σταματήσει ο κόσμος να ψηφίζει λαϊκιστές

Συναντώ συχνά ανθρώπους που αναρωτιούνται πώς είναι δυνατόν λογικοί άνθρωποι να υποστηρίζουν πολιτικούς που λένε εξόφθαλμα ψεύδη, δεν γνωρίζουν τι τους γίνεται και συχνά πέφτουν σε αντιφάσεις. Πολλοί από τους ψηφοφόρους αυτών των πολιτικών έχουν εργασία, οικογένειες και σε γενικές γραμμές δεν συμπεριφέρονται ως παράφρονες. Γιατί λοιπόν λειτουργούν τόσο παράλογα στις πολιτικές τους επιλογές;

Την ίδια απορία είχαν και όσοι είχαν την τύχη να γνωρίσουν από κοντά τον Δον Κιχώτη. Ήταν απόλυτα λογικός και σωστός σε όλα εκτός από την επιμονή του να πιστεύει πως όσα έγραφαν τα ιπποτικά μυθιστορήματα ήταν αληθινά!

Όταν τον ρώτησαν γιατί τα πιστεύει, η απάντησή του ήταν πως είναι πολύ ωραία για να μην είναι αληθινά και πάνω σε αυτή την ανθρώπινη αδυναμία έχουν χτίσει καριέρες πολλοί απατεώνες.

Στο βιβλίο όμως υπάρχει και ένας πανδοχέας που επίσης πιστεύει στην αλήθεια των ιπποτικών μυθιστορημάτων. Αυτός είναι λιγότερο μορφωμένος από τον Δον και το επιχείρημά του είναι πως αν δεν ήταν αληθινά δεν θα επιτρεπόταν η έκδοσή τους. Με τον τρόπο αυτό ο πανδοχέας μάς υπενθυμίζει τις ευθύνες της πνευματικής ηγεσίας που παρακολουθεί αμέτοχη την εξαπάτηση του λαού και με τον τρόπο αυτό γίνεται συνένοχη των αδίστακτων ψευτών που υφαρπάζουν ψήφους για ίδιον όφελος.

Στο τέλος του βιβλίου πάντως, λίγο πριν πεθάνει, ο Δον Κιχώτης θεραπεύεται από την τρέλα του και αναγνωρίζει το παράλογο των προηγούμενων πιστεύω του. Δεν είναι όμως ο θάνατος που τον επιστρέφει στην πραγματικότητα. Αυτό το πέτυχε αρκετά πιο πριν ο φόβος.

Στην αρχή του έργου ο Θερβάντες μας παρουσιάζει έναν ατρόμητο ήρωα που επιτίθεται στους ανεμόμυλους αδιαφορώντας για τις προειδοποιήσεις και τις παρακλήσεις του Σάντσο.

Πολλές σελίδες αργότερα, προς το τέλος του βιβλίου, οι ήρωες του έργου φθάνουν νύχτα σε ένα ποτάμι όπου ακούγονται τρομακτικοί θόρυβοι. Πρόκειται για τις αλυσίδες μερικών νερόμυλων που βρίσκονται στη μέση του ποταμού αλλά χάρη στο σκοτάδι δεν φαίνεται τίποτε από την όχθη. Ο γενναίος Δον θεωρεί πως πρόκειται για εργαστήριο μάγου και ξεκινά να τον αντιμετωπίσει αλλά αντίθετα από την περιπέτεια των ανεμόμυλων τελικά πείθεται από τις παρακλήσεις του Σάντσο και αναβάλει την επίθεση για το πρωί. Τότε αποκαλύπτεται η αλήθεια και η επίθεση ακυρώνεται.

Όταν διάβασα αυτό το απόσπασμα δεν του έδωσα μεγάλη σημασία. Άλλωστε ο Δον Κιχώτης δηλώνει πως δεν πολέμησε μέσα στη νύχτα όχι από δειλία αλλά συγκινημένος από τις παρακλήσεις του υπηρέτη του. Μερικές σελίδες παρακάτω όμως φθάνουν στα εδάφη ενός χωριού όπου οι κάτοικοι έχουν τη συνήθεια να επικοινωνούν με γκαρίσματα γαϊδάρου. Βρίσκουν τους χωρικούς παραταγμένους σε ένα χωράφι οπλισμένους μέχρι τα δόντια να ασκούνται, προετοιμαζόμενοι για πόλεμο με το διπλανό χωριό που τους κοροϊδεύει για τα γκαρίσματά τους.

Ο Σάντσο, τρομαγμένος από το θέαμα, προσπαθεί με αδέξιο τρόπο να τους κάνει τον φίλο γκαρίζοντας αλλά αυτοί νομίζουν πώς τους κοροϊδεύει και στρέφουν τα όπλα τους εναντίον του έτοιμοι να τον σκοτώσουν. Εκείνος φυσικά ζητάει την βοήθεια του γενναίου αφέντη του που όμως τον παρατάει και φεύγει!

Ο Δον Κιχώτης μπορεί να μη φοβόταν τους μάγους και τους κακούς ιππότες αλλά οι κάνες των όπλων (και η τεχνολογία γενικότερα) τον βοήθησαν να καταλάβει πως ιππότες δεν υπάρχουν πια. Ο φόβος, όπως λένε και οι αμερικάνοι, concentrates the mind wonderfully (σε κάνει να συγκεντρώνεσαι με μεγάλη επιτυχία).

Οι αμόρφωτοι λαϊκιστές θα κινηθούν στην εξουσία από βλακεία σε βλακεία μέχρι οι ψηφοφόροι να φοβηθούν τόσο πολύ από το μέγεθος της ανικανότητάς τους ώστε να αναζητήσουν πιο σοβαρές λύσεις.

Αυτό συνέβη και μετά το 1870 όταν ο λαϊκισμός σάρωσε τον δυτικό κόσμο. 20 χρόνια αργότερα οι ψηφοφόροι στράφηκαν στους πιο σοβαρούς εκπροσώπους του κινήματος του προγκρεσιβισμού (Progressivism). Και αυτοί με τη σειρά τους (επειδή ήταν πιο σοβαροί και οργανωμένοι) άλλαξαν τις κοινωνίες αλλά και μας οδήγησαν τελικά στον (επιστημονικά εκτελεσμένο και γι’ αυτό φονικότατο) Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Οι λαϊκιστές και οι ψεκασμένοι είναι κίνδυνος, αλλά δυστυχώς κανείς δεν μας εξασφαλίζει πως οι σοβαροί που κάποτε θα τους διαδεχθούν θα αποδειχθούν τελικά καλύτεροι.

Γιώργος Επιτήδειος του Στεφάνου

Οικονομολόγος-προγραμματιστής

————-

Κανένας πολιτικός σχηματισμός δεν έχει ανοσία στην ανικανότητα, τη βλακεία και την απάτη. Όποιος δεν το πιστεύει αυτό παρακαλώ να μην με διαβάζει.

Γιώργος Επιτήδειος