Η Αξία των Προβλέψεων

Συζητώντας με ένα φίλο μου τις εκτιμήσεις του ΔΝΤ για την Ελλάδα (5th Review,
Δεκέμβριος 2011) διατύπωσα την εκτίμηση ότι, όπως τις διαβάζει κανείς, αποκομίζει
την εντύπωση ότι τα στελέχη του ΔΝΤ είναι εξαιρετικά αισιόδοξα (περισσότερο
από ό,τι η λογική επιβάλλει) για το παρόν και περισσότερο από ό,τι πρέπει απαισιόδοξα
για το μέλλον. Τη θέση μου αυτή τη στοιχειοθέτησα με τον παρακάτω συλλογισμό:

α)Την περίοδο 2012-2014 θα αφαιρεθούν
από την οικονομία λόγω μείωσης του ελλείμματος €11 δισ.

β)Ο πληθυσμός βρίσκεται υπό την
πίεση, πραγματική και ψυχολογική, της μείωσης των μισθών στον ιδιωτικό τομέα,
που προέρχεται κυρίως από τη μειωτική πίεση της ανεργίας και της μνημονιακής
παρέμβασης.

γ)Οι σφιχτές συνθήκες χρηματοδότησης
του ιδιωτικού τομέα είτε από το τραπεζικό σύστημα είτε από το διεθνή τομέα (λόγω
επιφυλάξεων για την ελληνική οικονομία οι ξένοι συναλλασσόμενοι δεν δίνουν πιστώσεις
κ.τ.λ.) κάνουν αισθητή την αρνητική τους επίδραση στη δραστηριότητα του ιδιωτικού
τομέα.

δ)Υπάρχει ένα επιπρόσθετο φαινόμενο
υστέρησης στην εμφάνιση της ανεργίας, το οποίο θα εκδηλωθεί μέσα στο 2012 και
το 2013 (απολύσεις που θα είχαν γίνει αργότερα).

Βεβαίως προβλέπονται ορισμένες
θετικές ενέργειες που είναι ανασχετικές της ύφεσης, όπως:

α)Ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών
(€20 – €25 δισ.)

β)Αποπληρωμή χρεών του δημοσίου
(€6 δισ.)

γ)Ωρίμανση του ΕΣΠΑ (€3 – €4
δισ.)

Ωστόσο, η κύρια θετική ενέργεια
( «ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών) δεν θα κάνει αισθητή την επίδρασή της παρά
μόνο προς το τέλος του 2012.

Άρα είναι λογικό να αναμένουμε
ότι το 2012 θα έχουμε μία ύφεση που θα συγκρίνεται με αυτήν του 2011!

Τι εμπειρική ένδειξη έχουμε για μια τέτοια εκτίμηση; Την εξέλιξη του Purchasing
Managers Index για την Ελλάδα (Φεβρουάριος 2012, Markit 1/3/2012).

Εξέλιξη του δείκτη παραγγελιών.

Πηγή: Markit.

Η πτώση είναι τρομακτική! Ο δείκτης αυτός συνηθίζεται να έχει ικανότητα πρόβλεψης
για το ρυθμό μεγέθυνσης του επόμενου εξαμήνου. Με δεδομένο πως το 2011 (το έτος,
δηλαδή, με τον μεγαλύτερο ρυθμό συρρίκνωσης της οικονομίας έως σήμερα) οι σχετικές
ενδείξεις του δείκτη ήταν υψηλότερες του 40, ενώ οι τελευταίες τιμές καταγράφονται
χαμηλότερα του 38 (37,7), νομίζω ότι έχουμε σοβαρές ενδείξεις ότι ισχύει η παραπάνω
πρόβλεψη για ύφεση τουλάχιστον της τάξης του προηγούμενου έτους.

Τρεις μέρες μετά τη συζήτηση που είχα, το ΔΝΤ έδωσε στη δημοσιότητα μία νέα
εκτίμηση (δεν συσχετίζεται βεβαίως η συζήτηση με την ενέργεια του ΔΝΤ). Πρόκειται
για την Dept Sustainability Analysis του ελληνικού χρέους (11/3/2012). Μαντέψτε!
Το ΔΝΤ γίνεται πιο απαισιόδοξο για την ελληνική οικονομία βραχυχρόνια και ελαφρά
πιο αισιόδοξο μακροχρόνια.

Υποθέσεις του ΔΝΤ σχετικά με ρυθμό μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας τον Δεκέμβριο
του 2011 (5th Review).

Πηγή: IMF,
Debt Sustainability Analysis, March 2012.

Πολύ φοβάμαι ότι οι αναλυτές του ΔΝΤ θα πρέπει να γίνουν πολύ περισσότερο
απαισιόδοξοι βραχυχρόνια και ίσως λίγο περισσότερο αισιόδοξοι μακροχρόνια. Εάν
η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ενεργοποιηθεί στα πλαίσια ενός ασφαλέστερου
διεθνούς περιβάλλοντος, ενδέχεται η σημερινή συμπίεση της οικονομικής δραστηριότητας
να μεταβληθεί σε μία ενεργότερη θετική αντίδραση (κάποια μορφή του κανόνα του
Zarmowitz – βαθιές υφέσεις ακολουθούνται από δυναμικότερες ανακάμψεις).

Αυτές οι προβλέψεις έχουν σημασία
για όλους μας ή είναι απλώς θέμα του ποιος έχει δίκιο και ποιος άδικο; Έχουν
πολύ μεγάλη σημασία! Και σε οικονομικούς και σε πολιτικούς όρους. Η συνέχεια
στην επόμενη ανάρτηση. Στο ενδιάμεσο διάστημα προσπαθήστε να μαντέψετε την οικονομική
και πολιτική σημασία τους. Θα χαρώ να αξιοποιήσω τις σκέψεις σας.

Καθ. Παναγιώτης Ε. Πετράκης