Η Κατάκτηση της Προβλεψιμότητας

Θα παραμείνει η Ελλάδα ως χώρα project ενδιαφέροντος των κεφαλαίων υψηλού κινδύνου ή θα ενταχθεί ξανά στην περιοχή των ανεπτυγμένων χωρών με οργανωμένες οικονομίες και προβλέψιμο μέλλον;

Αυτό είναι το σημαντικό ζήτημα το οποίο θα καθορίσει η ελληνική οικονομική πολιτική το 2013 και όχι εάν θα δούμε θετικούς ρυθμούς μεγέθυνσης να εμφανίζονται μέσα στο έτος. Αυτούς τους έχουμε αφήσει για το 2014.

Το 2013 θα είναι λοιπόν ένα έτος κρίσιμο για την σταθεροποίηση των προσδοκιών που είναι μία εξαιρετική παράμετρος, αλλά και προϋπόθεση για να μετατραπεί η αναδιάρθρωση σε ανάπτυξη.

Τι σημαίνει όμως προβλεψιμότητα για την οικονομία; Σημαίνει πάνω από όλα εμπιστοσύνη στο μεσοπρόθεσμο μέλλον. Αυτό είναι καθοριστικό για την πραγματοποίηση επενδύσεων, άρα και για την μελλοντική ευημερία. Η ισχύς της αφορά όλα τα είδη των επενδύσεων: Από τις κλασσικές παραγωγικές επενδύσεις, μέχρι τις επενδύσεις στο δημόσιο και ιδιωτικό χρέος (κεφαλαιαγορά), τις αποταμιεύσεις, ακόμα μέχρι και τις εισφορές στην κοινωνική ασφάλιση.

Χωρίς επενδύσεις τα παιδιά μας δεν έχουν μέλλον ενώ σίγουρα έχουν βάρος από το παρελθόν (το παρόν μας).

Πως όμως σταθεροποιούνται οι προσδοκίες σε μία οικονομία όπως η ελληνική που βρίσκεται στο μέσον μιας βαρύτατης – υφεσιακού χαρακτήρα – αναδιάρθρωσης και μακροοικονομικής εξισορρόπησης;

Με τρεις τρόπους: α) Εάν γίνει κατανοητό σε όλους (στην ελληνική και την διεθνή οικονομία) ότι ο κίνδυνος πτώχευσης στο δημόσιο χρέος έχει παρέλθει οριστικά β) εάν μεγάλα τμήματα της οικονομίας και του ιδιωτικού τομέα (όπως είναι το τραπεζικό σύστημα) δεν κινδυνεύουν από αιφνίδια ανατροπή και κατάρρευση και γ) εάν αποκαθίσταται μια προοπτική πολιτικής σταθερότητας. Δηλαδή εάν και η επόμενη κυβέρνηση κινηθεί εντός των ίδιων ευρύτερων πλαισίων που κινείται και η σημερινή. Ουσιαστικά εντός ευρώ και Ευρωζώνης.

Οι δύο πρώτες προϋποθέσεις έχουν κατακτηθεί κυρίως με τις αποφάσεις που λήφθηκαν τον Δεκέμβριο του 2012 στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Έχω την αίσθηση ότι και η τρίτη τείνει να κατακτηθεί. Η συνάντηση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης με τον Β. Σόιμπλε κατατείνει προς το σημείο αυτό.

Βεβαίως η κοινωνική ύφεση, η ανέχεια και η αναταραχή δεν συμβάλλει προς την κατεύθυνση αυτή. Η διόγκωση της ανεργίας και η αύξηση του αριθμού των πολιτών που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας δημιουργούν δυνάμεις που αυξάνουν τον πολιτικό και κοινωνικό κίνδυνο παρά την μείωση του οικονομικού κινδύνου στην οικονομία.

Ουσιαστικά λοιπόν το 2013 θα εξελιχθεί μέσα από τις δυνάμεις της μείωσης του οικονομικού κινδύνου, της οικονομικής αναδιάρθρωσης και της αύξησης του πολιτικού κινδύνου. Εάν όμως συνειδητοποιηθεί από όλους ότι η «προβλεψιμότητα» είναι ένα αγαθό πολύτιμο για το μέλλον μας τότε μπορούμε να επιδιώξουμε να την κατακτήσουμε.

Π.Ε.Πετράκης
Καθηγητής

Καθ. Παναγιώτης Ε. Πετράκης