Σε ποιον χρωστάει η Ελληνική Οικονομία;

Είναι γνωστό πως τα τελευταία χρόνια, με τα προγράμματα σταθεροποίησης της ελληνικής οικονομίας, το χρέος του ελληνικού δημόσιου τομέα, έχει «μεταφερθεί» από τα χαρτοφυλάκια ιδιωτών επενδυτών στους μηχανισμούς του επίσημου τομέα (official sector). Το γεγονός αυτό αντικατοπτρίζεται στη σταδιακή μείωση των υποχρεώσεων του ελληνικού δημοσίου που προκύπτουν από διαπραγματεύσιμα χρεόγραφα (Διάγραμμα 1) και την αντίστοιχη αύξηση αυτών που απορρέουν από δανειακές συμβάσεις (Διάγραμμα 2).

Διάγραμμα 1: Απαιτήσεις έναντι του ελληνικού δημοσίου από χρεόγραφα (debt securities), ανά κλάδο.

Πηγή: ΤτΕ.

Διάγραμμα 2: Απαιτήσεις έναντι του ελληνικού δημοσίου από δάνεια (loans), ανά κλάδο.

Πηγή: ΤτΕ.

Παρά το γεγονός της μείωσης στην έκθεση ιδιωτών επενδυτών σε ελληνικό κίνδυνο, η διεθνής επενδυτική κοινότητα δεν εγκατέλειψε πλήρως την Ελλάδα. Έτσι, σχεδόν αμέσως μετά το σοκ της απομείωσης των θέσεών τους έναντι της ελληνικής οικονομίας, το 2012 οι ξένοι χρηματοπιστωτικοί οργανισμού ενίσχυσαν τις επενδύσεις τους στον ελληνικό ιδιωτικό τομέα: Από το Διάγραμμα 3, παρακάτω, προκύπτει πως οι απαιτήσεις γερμανικών, βρετανικών και αμερικανικών ιδρυμάτων αυξάνονται διαρκώς μετά το αποκορύφωμα, της κρίσης (2012) και έως το 2ο τρίμηνο του 2014. Ειδικότερα οι αμερικανικά και βρετανικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα φαίνεται να έχουν αυξήσει τις απαιτήσεις τους έναντι ελληνικών επιχειρήσεων, δηλαδή, έχουν αυξήσει τον δανεισμό των ελληνικών επιχειρήσεων. Το αποτέλεσμα της αύξησης αυτής στις τοποθετήσεις των χρηματοπιστωτικών οργανισμών είναι να παραμένει η έκθεσή τους στον ιδιωτικό τομέα της ελληνικής οικονομίας σε αρκετά αυξημένα επίπεδα (τράπεζες Γερμανίας: +16%, Μ. Βρετανίας +21%, ΗΠΑ +75%, Διάγραμμα 4) λίγα –μόλις– χρόνια μετά την απομείωση των θέσεων τους έναντι της ελληνικής οικονομίας. Με άλλα λόγια, έχει επιστρέψει η εμπιστοσύνη στον ιδιωτικό τομέα της ελληνικής οικονομίας!

Διάγραμμα 3: Απαιτήσεις ξένων τραπεζών έναντι του ελληνικού ιδιωτικού τομέα (χρηματοπιστωτικές και μη χρηματοπιστωτικές επιχειρήσεις), ανά χώρα προέλευσης.

Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών.
Σημείωση: * Στο διάγραμμα απεικονίζεται το άθροισμα των χωρών εκτός της Ελβετίας, τα διαθέσιμα στοιχεία της οποίας σταματούν τον Σεπτέμβριο 2013.

Διάγραμμα 4: Έκθεση ξένων τραπεζών στην Ελλάδα, ανά χώρα προέλευσης (στοιχεία Δεκεμβρίου 2010 και Σεπτεμβρίου 2014).

Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών.
Σημείωση: * Τα στοιχεία για την Ελβετία αφορούν τον Σεπτέμβριο 2013.

Δυστυχώς, δεν υπάρχουν έως τώρα διαθέσιμα στοιχεία (π.χ. Δεκεμβρίου 2014) για να εντοπίσουμε την αντίδραση των ξένων επενδυτών στην πρόσφατη αύξηση του πολιτικού κινδύνου της χώρας (επίσπευση εκλογής ΠτΔ και προκήρυξη εκλογών), ενώ, το μεγάλο ερώτημα που απομένει να απαντηθεί είναι η αντίδραση των ξένων χρηματοοικονομικών οίκων μετά ανακοίνωση της ποσοτικής χαλάρωσης εκ μέρους της ΕΚΤ.

Π.Ε. Πετράκης
Καθηγητής ΕΚΠΑ
Κ. Στρατής
In Deep Analysis

in.gr